Ruim 7 jaar werkte ik samen met Vitaal Vechtdal. Vitaal Vechtdal is een regionale beweging die je op weg helpt om gezonder te leven. Samen met een groot aantal samenwerkingspartners stimuleren ze gezonde keuzes thuis, in je vrije tijd, op het werk en in de zorg. Het motto is: Geef je leven meer gezondheid. Hoe je met vele kleine stappen al een groot verschil kan maken.
Vanuit mijn rol als aanjager, strategiemaker, en communicatieprofessional deel ik een aantal lessen die ik heb geleerd.
#1 Een inspirerende toekomstvisie
Een andere kijk op de zorg leidde tot de inspirerende beweging die Vitaal Vechtdal nu is. 10 jaar geleden was de transitie van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag nog een grote paradigmashift. Er werd gebouwd aan een nieuwe werkelijkheid en deze lag niet in het verlengde van bestaande organisaties of samenwerkingsverbanden. De kracht van verbeelding door een inspirerende toekomstvisie maakt de sprong naar het onbekende makkelijker. Het is gewaagd, maar het is mogelijk. Het accent leggen op het voorkomen dat je ziek wordt, opende de weg naar nieuwe mogelijkheden. Door integraler over gezondheid te denken, werd het niet alleen een taak voor de zorg, maar een taak voor de samenleving. Het gevaar van iedereen is verantwoordelijk is dat niemand zich verantwoordelijk voelt. De regionale focus als eenheid waarbinnen het gebeurt voorkwam dit. De toekomstvisie op een inspirerende wijze te verwoorden is belangrijk. Zodat de toekomstvisie een gedeelde overtuiging kan worden van vele mensen die het gaan realiseren.
#2 Preventie als basis
Ziektes bestrijden is een taak van zorgverleners, maar gezond blijven en chronische ziektes voorkomen, vergt de inzet van vele partijen. Voorkomen is immers beter dan genezen. En hoe eerder in contact met de doelgroep, hoe beter. Jonge ouders, tieners en jongeren, werknemers, inwoners in het Vechtdal. Een gezond leven in een gezonde omgeving stimuleert Vitaal Vechtdal thuis, in de vrijetijdsbesteding, op het werk, op school en in de zorg. Vitaal Vechtdal geeft graag een positief duwtje in de rug om een gezonde keuze te kunnen maken door laagdrempelige activiteiten en informatie aan te bieden. Met kleine stapjes ontstaat met behulp van (samenwerkings)partners een nieuwe weg naar gezondheid en gedrag. Gezondheid is meer dan een gezond lichaam. In communicatie ligt de focus op een positieve benadering van gezonde en actieve leefstijl. Er is een holistische kijk op de mens met meer oog voor welzijn en zingeving. Dat gedachtegoed van positieve gezondheid is verweven in de aanpak en communicatie.
#3 Tegen de wind in fietsen
Vitaal Vechtdal heeft een ondernemende pioniersmentaliteit en is niet bang ongezonde patronen te doorbreken. Ze werkt samen met en daagt regionale partijen uit om duurzame verbetering in gezondheid, vitaliteit en participatie te realiseren. Een nieuwe toekomst realiseren vraagt om een andere manier van samenwerken. Dit heeft tijd en vertrouwen nodig. Soms moet je tegen de wind in fietsen en soms heb je de wind mee. Wees trouw aan de eigen visie en waarden. Communicatie met partners en het speelveld is belangrijk om je toekomstvisie te blijven visualiseren en samenhangende acties om dit te bereiken te blijven benoemen en proberen met elkaar te realiseren. Het karakter, het DNA van het team, van de kernorganisatie en van ‘believers’, waardevolle ambassadeurs, zullen het verschil maken. Kies deze dan ook bewust.
#4 Start daar waar de energie is
Jaaa, goed idee. Dit gaan we doen! Ho, wacht even. Draagt dit idee bij aan ons overall doelstelling? Levert dit ‘gezondheidswinst’ op? Een belangrijke taak van de strateeg of communicatieprofessional is (kritische) vragen te blijven te stellen en de rode draad te bewaken. Dit vindt niet iedereen fijn. Dit doe je niet omdat je continu op de rem wil trappen om het enthousiasme te temperen. Nee, dit doe je vooral omdat je gas wil geven op de juiste dingen. Als er een passende activiteit of interventie is, start dan daar waar de energie is, heb ik geleerd uit de praktijk. Ook al is dit in eerste instantie een kleine groep. Verken, speel en leer hoe het zou kunnen werken met elkaar. Als eenmaal iets succesvol blijkt, zal de rest van de mogelijke geïnteresseerden of belanghebbenden vanzelf volgen.
#5 Leefstijl als onderdeel van het dagelijkse leven
Heel veel kleine keuzes die niet eens als keuzes voelen, vormen samen een leven. Gezonder leven lijkt soms zo lastig en moeilijk. Maar dat hoeft niet zo te zijn. De barrière die veel mensen ervaren om gezonder te leven, proberen we te verlagen door te benadrukken in woord, in beeld en met voorbeeldgedrag dat een kleine verandering een groot verschil kan maken. Om mensen te helpen bij gezonde keuzes maken en het ook echt te gaan doen, zeggen we: doe het even. Door steeds met kleine stapjes iets te veranderen, gaan de mensen in het dagelijks leven echt beter in hun vel zitten. Testimonials van inwoners die bijvoorbeeld vertellen over hun leven na het stoppen met roken door het volgen van een Vitaal Vechtdal ‘Ik stop ermee’-cursus raakten de juiste snaar en creëerden ook een viraal vertel-het-door effect.
Erik Scherder geeft een boeiende presentatie op het jubileumfeest van Vitaal Vechtdal.
#6 Keuzes, keuzes
Probeer zo goed mogelijk in de schoenen van de doelgroep met wie je communiceert te staan. Ook Vitaal Vechtdal heeft hiermee geworsteld. Voor wie zijn we er nu? Die vraag was een zoektocht. Door de grote diversiteit aan doelgroepen probeer je met een overkoepelende boodschap iedereen aan te spreken. Zoiets als: Samen voor een gezonde en actieve regio! Maar wat betekent dit concreet? Waarom is dit belangrijk? Voor wie? Dit was onze eigen missie die we hier verwoorden. Niemand is hierop tegen, toch? Niet veel inwoners, werknemers, partners voelden zich echt in het hart aangesproken. De nieuwe propositie ‘je leven meer gezondheid geven’ is persoonlijker, sympathieker en toont het potentieel. Iedere inwoner of werknemer kan op zijn of haar eigen manier en naar eigen vermogen iets gezonder leven. De samenvattende zin is nauw verweven met Vitaal Vechtdal. Dat kan niet gemakkelijk overgenomen worden door een andere organisatie. Scherpere keuzes maken leidt tot betere uitkomsten en dit vertaalt zich naar meer effectieve communicatie. Keuzes maken betekent inderdaad ook bepaalde dingen bewust niet doen of in een latere fase oppakken.
#7 Samen inspannen
Samen inspannen en ‘uit je domein komen’ ten behoeve van de gemeenschap of het collectief. Niet elkaar ‘beconcurreren’ maar samenwerken is belangrijk. Het gezamenlijk aanpakken maakt gezond blijven en behoud van welzijn voor iedereen bereikbaar. Er zijn veel partijen actief op het gebied van gezondheid. Ziekenhuizen, huisartsen, fysiotherapeuten, diëtisten, gemeenten en thuiszorgorganisaties om er maar een paar te noemen. Maar ook organisaties op het gebied van vitaliteit & werk, sport & bewegen en welzijn & zingeving. Mensen krijgen vaak met een aantal van deze organisaties te maken. En dan is het fijn als ze onderling goed samenwerken. Daaraan wordt gewerkt in het Vechtdal. Door elkaar te helpen, helpen we beter de inwoner of cliënt.
#8 Zijn – Doen – Weten
Communicatie betekent persoonlijke verandering, leren en menselijke verbinding. De gebruikelijke communicatieaanpak is vaak nog gericht op het veranderen van kennis, houding en gedrag. Iets weten, bijvoorbeeld ‘roken is slecht voor de gezondheid’, betekent niet dat je iets wil veranderen of daadwerkelijk iets gaat doen. In de praktijk staat gedrag en de omgeving waarin je je bevindt voorop. Gedrag verander je niet in één keer. Het lang vol houden en herhalen is belangrijk omdat verandering tijd vergt bij mensen. Doen dus!
En wat is een misvatting?
Betrokkenheid van inwoners of werkgevers komt niet vanzelf. Daarin moet je langdurig investeren. Eerst zaaien, dan oogsten. Doorzettingsvermogen is heel belangrijk. Vitaal Vechtdal kent een aantal succesvolle activiteiten. Dit zijn bijvoorbeeld de stoppen met roken-cursus genaamd ‘Ik stop ermee’ en de Vitaal Vechtdal Challenge, 20 weken wandelen onder begeleiding van een wandelcoach en zorgprofessionals voor mensen met een chronische aandoening. Beide activiteiten startten de eerste editie met een handvol deelnemers. Indien de evaluatie enkel gebaseerd was op het aantal deelnemers versus de inspanning, dan waren deze programma’s direct beëindigd na het eerste jaar. Maar omdat er geloof was in het doel, aanpak van het programma en langer termijn denken zijn beide programma’s inmiddels uitgegroeid tot parels met honderden deelnemers per editie.
Tot slot, blijf je richten op de toekomst en blijf werken aan je ambities!
- Blijven nadenken over: Wat geeft ons (nieuw) onderscheid?
- Hoe bereiken we een groter publiek?
- Met meer persoonlijke relevantie?
- Hoe krijgen meer en betere zichtbaarheid?
- Hoe creëren we een goede balans en samenhang in onze dienstverlening, in onze communicatie?
Er valt nog veel meer te vertellen over geleerde lessen.
Wil je eens sparren over het ontwikkelen van jouw toekomstvisie en hoe je dit tot leven kunt brengen? Stuur dan een mail naar info@paulabuit.nl of bel me op 06 215 44 518.